|
Hen phế quản là một bệnh lý mạn tính đường hô hấp rất phổ biến ở nhiều nước trên thế giới khiến các bệnh nhân luôn có nguy cơ phải nghỉ học, nghỉ làm hoặc đi cấp cứu. Các nghiên cứu về dịch tễ học ở nhiều quốc gia cho thấy, cả độ lưu hành, số ca tử vong và thiệt hại do hen phế quản đang có xu hướng ngày càng gia tăng.
Sự ra đời của glucocorticoid đường hít trong khoảng vài thập kỷ gần đây thực sự là một cuộc cách mạng trong điều trị hen phế quản. Tuy nhiên, vẫn có một tỷ lệ bệnh nhân không đáp ứng với điều trị này, kể cả khi dùng phối hợp với những thuốc dự phòng hen khác. Chi phí điều trị cho những bệnh nhân này chiếm gần một nửa tổng chi phí trực tiếp và gián tiếp dành cho hen. Đây là lí do khiến các nhà khoa học phải nghiên cứu tìm ra những nhóm thuốc mới nhằm cải thiện hơn nữa hiệu quả của công tác điều trị hen phế quản.
Trong khoảng 1 thập kỷ gần đây, một số nhóm thuốc điều trị hen mới đã ra đời với đích tác động trực tiếp là các thành phần đặc hiệu của quá trình viêm trong hen như kháng thể IgE, các loại cytokine, chemokine và các phân tử kết dính mạch máu, trong đó các thuốc kháng IgE được đặc biệt quan tâm nghiên cứu. Mặc dù nhóm thuốc này vẫn chưa chứng tỏ được hiệu quả rõ rệt trong điều trị bệnh nhưng có thể sẽ là một hướng đi đầy triển vọng trong tương lai.
Kháng thể IgE được cho là có vai trò hết sức quan trọng trong cơ chế bệnh sinh của hen phế quản, sự kết hợp của kháng thể này với kháng nguyên gây bệnh đã khởi động dòng thác viêm dị ứng và là căn nguyên gây ra các triệu chứng của hen cũng như nhiều bệnh dị ứng khác. Ngoài ra, IgE cũng tham gia vào các giai đoạn muộn của phản ứng dị ứng. Các thuốc kháng IgE tổng hợp như omalizumab có khả năng liên kết và bất hoạt các kháng thể IgE tự do, gây giảm nhanh chóng nồng độ kháng thể IgE tự do trong máu tới 90% và giảm số lượng nhiều loại tế bào viêm ở niêm mạc đường hô hấp.
Trong một nghiên cứu sử dụng omalizumab cho gần 1.400 bệnh nhân hen phế quản mức độ vừa và nặng, một số trong đó không đáp ứng với glucocorticoid đường hít, kết quả cho thấy các bệnh nhân đều giảm được số lần khó thở, giảm nhu cầu sử dụng thuốc cắt cơn hen và glucocorticoid đường toàn thân. Ngoài ra, một số nghiên cứu quy mô lớn cũng đã được tiến hành nhằm đánh giá hiệu quả và tính an toàn của nhóm thuốc này ở những bệnh nhân hen nặng và có nguy cơ cao. Kết quả của các nghiên cứu này đều cho thấy, thuốc kháng IgE giúp giảm số đợt cấp của hen khoảng 51 - 56%, giảm cường độ của các đợt cấp, cải thiện chức năng phổi và tăng chất lượng cuộc sống của người bệnh khi so với nhóm chứng dùng giả dược. Các nghiên cứu này cũng cho thấy, thuốc đặc biệt có hiệu quả ở những người có chức năng phổi kém. Ngoài ra, thuốc cũng ít gây tác dụng phụ, không có bệnh nhân nào trong các nghiên cứu này bị tử vong do hen.
Omalizumab cũng đã được thử nghiệm trong điều trị hen ở trẻ em với những kết quả khả quan. Khi so sánh với nhóm dùng glucocorticoid đường hít đơn thuần, nhóm dùng omalizumab phối hợp với glucocorticoid đường hít có thể giảm liều của glucocorticoid hít nhanh hơn, tỷ lệ ngưng được hoàn toàn glucocorticoid hít cao hơn, số đợt cấp của hen và số ngày nghỉ học do hen thấp hơn.
Nói chung, thuốc được dung nạp khá tốt. Trong một nghiên cứu trên 3.000 bệnh nhân sử dụng omalizumab, không xảy ra tác dụng phụ nào nguy hiểm do thuốc, tỷ lệ tác dụng phụ ở nhóm có và không dùng thuốc là tương đương. Nổi mề đay sau truyền tĩnh mạch omalizumab là một trong số ít tác dụng phụ được ghi nhận.
Báo Sức khỏe & Đời sống - (29/06/2006)
|
