|
So với phổ cập giáo dục trung học (PCGDTH-CMC) thì việc phổ cập giáo dục trung học cơ sở (PCGDTHCS) khó gấp bội phần vì nhiều lý do. Trước hết, về lực lượng, chỉ có GV mới có thể trực tiếp tham gia giảng dạy cấp học này. Thứ hai, về đối tượng đi học, với các vùng khó, đa số họ đã là lao động chính trong nhà. Thứ ba, về nhận thức, ở các vùng kinh tế chậm phát triển, lao động đơn giản vẫn có đất sống thì việc học không được coi trọng, miễn sao kiếm được đủ hai bữa ǎn. Giải pháp chính sách vĩ mô cho cả ba vấn đề này, nhất là với vùng khó, rõ ràng là không đơn giản.
Những khó khǎn của công tác PCGDTHCS lại tǎng lên nhiều lần trong giai đoạn sau của tiến trình này, bởi các đơn vị đi sau chính là ở các địa phương còn rất gian nan về tất cả các lĩnh vực, trong đó có giáo dục. Nếu tính một cách cơ học, thì để đi nốt chặng cuối trên đường về đích, cứ 1 đơn vị quãng đường phải mất 3 lần đơn vị thời gian hơn lên so với chặng đầu. Nếu không tǎng tốc, sẽ khó lòng đạt tiến độ theo kế hoạch. Đó là tình trạng chung.
Quảng Bình là tỉnh nghèo, đạt chuẩn PCGDTH-CMC vào thời điểm tháng 5-1996, nhưng phải đến nǎm 2000, khi thị xã Đồng hới được công nhận đạt chuẩn PCGDTH đúng độ tuổi thì tỉnh mới thực sự triển khai mạnh mẽ công tác PCGDTHCS. Đó là một sự thận trọng cần thiết. Cuối nǎm 2000, TX Đồng Hới cùng 14 xã trong số 154 xã phường của tỉnh đạt chuẩn PCGDTHCS, chiếm tỉ lệ 9%, đến cuối nǎm 2003, 2 con số này đã là 104/157 - 66%. Với tiến độ này, Quảng Bình mạnh dạn rút ngắn thời hạn đạt chuẩn PCGDTHCS từ nǎm 2007 xuống nǎm 2005. Đây là một quyết định tương đối "sốc", bởi thế phải có giải pháp mạnh tương ứng. Đó chính là việc tập trung chỉ đạo các xã vùng khó hoàn thành công tác này.
Tính đến thời điểm tháng 9 nǎm 2003, tỉ lệ đạt chuẩn PCGDTHCS ở các huyện như sau : TX Đồng Hới 90%, Quảng Ninh 81,25%, Quảng Trạch 78,1%, Bố Trạch 74,5%, Lệ Thuỷ 74,71% và Minh Hoá 63,8%. Như vậy, Minh Hoá được coi là "điểm nóng" cấp huyện của PCGDTHCS ở Quảng Bình. Tính trên địa bàn xã, cả tỉnh Quảng Bình còn 21 xã thuộc diện này cần tập trung chỉ đạo.
Khó nhất là khâu huy động. Tỉ lệ huy động HS trong độ tuổi từ 11 đến 15 còn thấp. Do đi học chậm, số HS này đang học ở các lớp tiểu học còn cao, có nơi đến 4%. Tỉ lệ bỏ học ở cấp THCS cũng tương tự. Ông Nguyễn Vǎn Kiên, hiệu trưởng Trường THCS Ngư Thuỷ huyện Lệ Thuỷ nói : đi vận động phổ cập "nhục" ghê. Dân thấy cán bộ phổ cập từ ngoài ngõ là trốn không tiếp. Họ nghĩ là mình đi vận động người học là vì nhà trường, vì xã chứ không phải vì tương lai con em họ. Đàn ông thì đánh bắt gần bờ với thuyền nan, đàn bà thì đi làm vườn thuê tận trong Sài Gòn hay Đắc Lắc thì cần gì học cho lắm. Thế đấy!
Không chỉ ở các xã bãi ngang mà 3 xã rẻo cao của Lệ Thuỷ là Kim Thuỷ, Ngân Thuỷ, Lâm Thuỷ cũng là những địa bàn nóng. Khi hỏi về thực trạng công tác PCGDTHCS của huyện, ông trưởng phòng GD Trần Thanh Bình đọc vanh vách số đối tượng ở từng thôn bản trong diện cần phổ cập THCS. Số liệu về BTVH của 4 điểm nóng Ngư Thuỷ, Kim Thuỷ, Ngân Thuỷ, Lâm Thuỷ được cập nhật và báo cáo thường xuyên. Ông Đỗ Trung Tuân, Phó chủ tịch UBND huyện Lệ Thuỷ tâm sự: Thật ra, muốn có số liệu đối phó để đạt phổ cập là có được ngay, quyền trong tay chúng tôi cả mà. Nhưng vị thành tích là làm vì quan chứ không phải làm vì dân. Chúng tôi làm thật, có thể thiệt, nhưng để dân tin, và để có thể nhìn thẳng vào mắt nhau mà nói, không ngại ngần. Được biết, huyện Lệ Thuỷ có chính sách hỗ trợ rất cụ thể cho công tác phổ cập : 134 suất bán trú cho 3 xã rẻo cao, mỗi em 3000đ/ngày. Mỗi xã vùng khó được phân bổ một suất cấp dưỡng 200.000đ/tháng. Tổng số tiền cho chính sách này là 100 triệu đồng.
Bà Nguyễn Thị Nghĩa, Giám đốc Sở GD-ĐT Quảng Bình cho biết : Hầu hết các phòng ban của Sở đều có cán bộ tham gia làm phổ cập THCS, bởi rút ngắn 2 nǎm là cả một sự khó khǎn. Tỉnh đã huy động mỗi CB-CNV trong toàn tỉnh ủng hộ một ngày lương từ nay đến nǎm 2005 để hỗ trợ đẩy mạnh PCGDTHCS. Các GV trình độ 9+3 tình nguyện tham gia dạy 137 lớp BTVH THCS. Đề án thực hiện PCGDTHCS của tỉnh cũng đã nêu rõ: Tuỳ khả nǎng của từng địa phương, tạo điều kiện cho con em có nơi ở, nơi học thuận lợi, hỗ trợ học viên những nơi khó khǎn có tiền mua gạo khoảng 30.000đ/tháng, thành lập trường PTDTNT Tân-Thượng Trạch (huyện Bố Trạch) tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ phổ cập vùng này. Phân cấp chịu trách nhiệm chung như sau: Tỉnh cấp kinh phí làm nhà ở, phòng học; Huyện xã cấp đất, hỗ trợ xây dựng nơi ǎn chốn ở và tiền ǎn, tiền sinh hoạt cho HS. GV dạy phổ cập THCS được chi trả 8000đ/1 tiết dạy.
Mới đây, Ban thường vụ Tỉnh uỷ Quảng Bình cũng đã ra Nghị quyết về việc "Tǎng cường sự lãnh đạo của Đảng, đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu Quảng Bình đạt chuẩn PCGDTHCS nǎm 2005", trong đó nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ và những giải pháp cụ thể để thực hiện PCGDTHCS đúng thời hạn, với sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Ban cán sự Đảng ubnd tỉnh, Ban tuyên giáo Tỉnh uỷ và các Huyện uỷ, Thị uỷ, Đảng uỷ trực thuộc. Đây sẽ là "giải pháp của giải pháp" để Đề án PCGDTHCS biến thành hiện thực. Ngay trong tháng 3 tới, một hội nghị chuyên đề về PCGDTHCS ở 21 xã khó khǎn trong toàn tỉnh sẽ được tổ chức để Nghị quyết của Tỉnh uỷ được triển khai trước hết tại những khu vực trọng điểm này.
Trên nền PCGDTH đúng độ tuổi, cùng với những giải pháp chỉ đạo tập trung dứt điểm, chắc chắn Quảng Bình sẽ đạt chuẩn PCGDTHCS đúng tiến độ với chất lượng vững chắc.
Báo Giáo dục Thời đại - (08/04/2004)
|
