|
Năm 2004, tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của cả nước đạt 26,003 tỷ USD, tăng 28,9% so với năm 2003 và là mức tăng cao nhất trong bốn năm trở lại đây. Ðây là một trong những thành tựu nổi bật của nền kinh tế nước ta năm qua.
Trong các nhóm hàng xuất khẩu, nhóm hàng công nghiệp nặng và khoáng sản chiếm tỷ trọng 32,7% tổng trị giá xuất khẩu, tăng 35,9% so với năm 2003; nhóm hàng công nghiệp nhẹ và tiểu thủ công nghiệp chiếm 40,8%, tăng 32,1%; nhóm hàng nông, lâm sản chiếm 17,3%, tăng 21,8%; nhóm hàng thủy sản chiếm 9,2%, tăng 9%. Ngoài bốn mặt hàng là dầu thô, dệt-may, giày, dép và thủy sản có kim ngạch trên hai tỷ USD, còn có thêm hai mặt hàng mới là hàng điện tử, máy tính và sản phẩm gỗ đạt kim ngạch hơn một tỷ USD/năm. Các mặt hàng nông sản truyền thống có kim ngạch xuất khẩu hằng năm tương đối lớn và ổn định như gạo, cà-phê, cao-su, hạt điều... đã có những đóng góp quyết định cho tăng trưởng xuất khẩu.
Cụ thể, xuất khẩu dầu thô, đạt 19,6 triệu tấn, với giá 5,67 tỷ USD, chỉ tăng 14,1% về lượng nhưng tăng tới 48,3% về trị giá so với năm 2003. Tương tự, với hàng dệt - may đạt 4,32 tỷ USD, tăng 17,2%; riêng xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt khoảng 2,4 tỷ USD (chiếm 56% tổng kim ngạch hàng dệt-may), tăng 22%; xuất khẩu sang thị trường EU (cũ) đạt khoảng 663 triệu USD, tăng 32%; hàng giày, dép đạt 2,6 tỷ USD, tăng 14,8%; hàng thủy sản 2,4 tỷ USD, tăng 9%; sản phẩm gỗ là mặt hàng mới nổi và có tốc độ tăng cao, ước tính cả năm đạt kim ngạch 1,05 tỷ USD, tăng 85,9%, trong đó xuất khẩu vào các thị trường Mỹ, Nhật Bản, Anh, CHLB Ðức, Ðài Loan, Pháp tăng cao. Ðặc biệt, nhóm hàng nông sản (trừ lạc) đều tăng cả về số lượng và kim ngạch do nhiều mặt hàng được lợi về giá: Xuất khẩu gạo cả năm đạt 4,05 triệu tấn, với trị giá 941 triệu USD, tăng 6,3% về lượng và 30,6% về kim ngạch, xuất khẩu cà-phê đạt 906 nghìn tấn, với 594 triệu USD, tăng 20,9% về lượng và 17,7% về kim ngạch. Hai mặt hàng cao-su và hạt điều, về lượng chỉ tăng 14,2% và 22,3% nhưng về kim ngạch lại tăng rất cao 53,2% và 49,4%...
Thành tựu nêu trên là kết quả của sự vận dụng, thực hiện các chính sách, biện pháp lớn trong đường lối đổi mới, chủ động hội nhập kinh tế thế giới của Ðảng và Nhà nước ta. Chủ trương phát triển, chuyển dịch cơ cấu kinh tế hướng về xuất khẩu đã được các ngành, các doanh nghiệp, doanh nhân và các địa phương trong cả nước tích cực ủng hộ, thực hiện nghiêm túc. Từng doanh nghiệp, ngành hàng lo tìm tòi, sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh, tiếp cận nhanh thị trường khu vực và quốc tế, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ. So với năm 2003, thị trường xuất khẩu được mở rộng cả số lượng và quy mô. Các thị trường xuất khẩu có mức tăng nhanh hơn mức tăng xuất khẩu bình quân của cả nước năm 2004 là Nam Phi, Thụy Sĩ, Ireland, Trung Quốc, Áo, Canada, Bồ Ðào Nha, Thổ Nhĩ Kỳ, Các tiểu vương quốc A-rập thống nhất, Philippines, Thái-lan, Iraq, New Zealand, Cam-pu-chia, Anh, Tây Ban Nha, Bỉ, Singapore, Phần Lan... Trong đó có những thị trường xuất khẩu liên tục tăng trưởng ở mức cao ngay từ đầu năm như Nam Phi, Thụy Sĩ, Ireland, Trung Quốc... Sản xuất phát triển, lượng xuất khẩu tăng mạnh ở nhiều mặt hàng như dầu thô, than đá, hạt tiêu, nhân điều, cà-phê, chè các loại và may mặc, giày, dép, sản phẩm gỗ... Về giá xuất khẩu, bình quân năm 2004 tăng 8% so với năm 2003, đóng góp 1,916 triệu USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu. Lượng hàng hóa xuất khẩu năm 2004 tăng 19,3% so với năm 2003, đóng góp 3,911 triệu USD vào tổng kim ngạch xuất khẩu.
Như vậy, năm 2004 kim ngạch xuất khẩu tăng 5.824 triệu USD so với năm 2003, trong đó do yếu tố tăng giá chiếm 33%, do tăng lượng hàng hóa xuất khẩu chiếm 67%.
Cơ cấu hàng xuất khẩu có những dấu hiệu đổi mới so với năm 2003. Ngoài các mặt hàng truyền thống có kim ngạch trên một tỷ USD, năm 2004 đã xuất hiện thêm hai nhóm hàng thuộc diện này là điện tử - linh kiện máy tính và sản phẩm gỗ. Ðặc biệt, với một số nhóm hàng hóa đạt kim ngạch 4,31 tỷ USD, tăng 21% so với năm 2003, chứng tỏ chủng loại hàng hóa xuất khẩu ngày càng đa dạng, phong phú; Cơ cấu thị trường xuất khẩu bước đầu được điều chỉnh theo hướng tích cực: Kim ngạch xuất khẩu không chỉ tăng vào thị trường Hoa Kỳ như năm 2003, mà xuất khẩu vào thị trường EU, Nhật Bản và Trung Quốc cũng tăng khá. Cụ thể, so với năm 2003, xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc tăng 57%, EU tăng gần 34%, Nhật Bản tăng 20%. Xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ tiếp tục tăng, mặc dù tốc độ không cao bằng các năm trước, đạt 27%. Ðáng chú ý là thị trường xuất khẩu châu Âu và EU từ 21,9% và 19,6% năm 2003 lên 22,6% và 20% năm 2004, các thị trường khác có xu hướng ổn định đã góp phần tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa.
Kim ngạch xuất khẩu hàng hóa năm 2004 của nước ta đạt mức tăng trưởng cao nhất kể từ năm 2001 đến nay, đã trực tiếp thu hẹp cánh kéo XNK, là tín hiệu vui cho những năm sau. Tuy vậy, để có kết quả lớn hơn chúng ta phải chú ý tăng nhanh quy mô xuất khẩu. Bởi năm 2004, mặc dù tốc độ tăng xuất khẩu 29%, trong khi nhập khẩu chỉ tăng 22,9% nhưng do quy mô nhập khẩu lớn hơn nhiều so với quy mô xuất khẩu cho nên cả nước vẫn phải nhập siêu hơn 5,5 tỷ USD. Thêm vào đó là xuất khẩu của các doanh nghiệp khu vực 100% vốn trong nước chỉ tăng 14,8% trong khi tốc độ tăng nhập khẩu lại quá cao, xấp xỉ 22% so với năm ngoái.
Ðánh giá bức tranh kinh tế năm 2004 của nước ta, đại diện tham tán kinh tế và thương mại của Ủy ban châu Âu (EC) tại Việt Nam khẳng định có ba kỷ lục. Ðó là kim ngạch xuất khẩu tăng cao nhất, nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt mức kỷ lục kể từ sau khủng hoảng tài chính châu Á năm 1997 và chỉ số lạm phát giá tiêu dùng (mặc dù vẫn trong tầm quản lý của Nhà nước) cũng ở mức cao nhất. Tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam một lần nữa được xếp vào hàng nhất nhì trong khu vực, cao hơn mức tăng trưởng của năm 2003. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đạt hơn 26 tỷ USD trong năm 2004, tăng 28,9% so với năm trước, chứng tỏ đường lối đổi mới và hội nhập kinh tế thế giới của Ðảng và Nhà nước Việt Nam hiện đang được thực tiễn khẳng định.
Ðó là cơ sở và niềm tin để toàn Ðảng, toàn dân ta tiếp tục đổi mới bước vào thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội năm 2005 trong đó có chỉ tiêu tăng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 16% mà kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XI đã thông qua.
Nhân Dân - (17/01/2005)
|
