|
Hoàng Xá là làng nhỏ nhất trong bốn làng hợp thành xã Liên Mạc (huyện Từ Liêm) hiện nay. Vào năm 1926, làng chỉ có 150 nhân khẩu. Tuy nhiên, từ lâu, làng vẫn là một xã độc lập, thuộc tổng Hạ Trì. Vào những năm 20 của thế kỷ trước, các quan tỉnh Hà Đông thấy làng nhỏ, nên đã nhiều lần cho sáp nhập làng với làng Liên Mạc (Mạc Xá) thành một xã, nhưng dân làng không chịu.
Làng Hoàng Xá hình thành từ rất lâu đời. Theo truyền thuyết, từ thời An Dương Vương, làng có ông Nguyễn Văn Chất làm quản mã cho Lý Thân (Lý Ông Trọng) đi sứ sang nhà Tần. Lý Thân đã coi Nguyễn Văn Chất như em ruột.. Trong thời gian ở Trung Quốc, Nguyễn Văn Chất học được nghề làm thuốc nam, từng chữa khỏi bệnh cho vợ Tần Thủy Hoàng, nên được vua Tần phong chức Thái y. Sau khi về nước, ông cáo quan, đem nghề thuốc chữa bệnh cho dân làng và trong vùng. Sau khi ông mất, dân làng dựng lăng thờ, tế lễ vào ngày giỗ (13 tháng Bảy). Phế tích của lăng hiện là bốn cột đá, nằm trong khu vực cơ quan quản lý cống Liên Mạc. Từ xa xưa, hai làng Hoàng Xá và Thụy Phương kết nghĩa với nhau. Đình Hoàng Xá còn thờ vọng Lý Thân. Cả đình và chùa của làng hiện nay đều mới được dựng lại sau trận lụt năm Ất Mão (1915) làm vỡ đê Liên Mạc.
Báo Hà Nội mới - (09/08/2004)
|
